yumurtalık kisti belirtileri

Kist Nedir?

Kistler, kadınların büyük bölümünün hayatının bir merhalesinde yumurtalıklarında görülebilen ve çoğunlukla rehabilitasyon gerektirmeyen, çeşitli türleri olan ve hormonlar ile gelişen içi sıvı dolu kitlelerdir.

Yumurtalıklar; her ay adet döngüsünde östrojen ve progesteron hormonları ile tek bir yumurta üretmektedir. Rahimde iki adet fallop tüpü bulunur, yumurtalıklar da bu tüplerin yanında konumlanmaktadır.

Yumurtalıklar adet döneminin başlamasından menopoz dönemine kadar işlevlerini yerine getirmektedir. Bundan dolayı da menopoz döneminden sonra veyahut ergenlik döneminden önce yumurtalık kisti oluşumu mevzubahis değildir. Adet döneminde kadının her ay ürettiği yumurta, gebelik için uygun şartları hazırlar. Eğer kadın gebe kalmaz ise, öbür ay yine yumurta üretilir. Ancak gebelik oluşmuş ise yumurta fallop tüplerine gönderilir ve bu alanda olgunlaşması sağlanır. Östrojen ise rahmin gebelik için uygun olmasını sağlarken, progesteron da gebeliğin devamı için çalışır. Yumurta, bir folikül başka bir deyişle içi dolu bir keseceğin içinde dış etkenlerden muhafaza edilir. Hormonlardaki artış sayesinde bu kesecik çatlar ve yumurta salınır.

Yumurtalık kistleri de bu üreme döneminde görülen, kadınların büyük bir bölümünde mevcut olan, çoğunlukla iyi huylu urlardır.

Yumurtalık kistlerinin çeşitleri nelerdir?

Fonksiyonel (İşlevsel) kistler:

Üreme çağında en yaygın görülen kistler, fonksiyonel kistlerdir. Folüküllerin büyümesi ile alana gelirler.

Folikül kistleri:

Foliküllerin çok fazla büyümesi ile olan kistlerdir. Boyutları en fazla 5 santimetre’e erişir. Rastgele bir belirti vermezler. Çoğunlukla kendi kendine kaybolurlar.

Corpus luteum kistleri:

Bu tür çoğunlukla ağrılıdır. Sarı cisimciğin çok fazla büyümesi ile alana çıkar. Sarı cisimciğin içinde kanama gibi belirtileri vardır. Sarı cisimcik ortadan kalkmadığı için progesteron salgılanmaya devam eder. Bu evrede hastanın adetleri gecikebilir. Bu kistler 10 santimetre’e erişebilir. Rehabilitasyonu sağlanabilir ancak diğer kistlerden daha uzun sürebilir.

Endometrioma:

En bilinen isimi çikolata kisti olan bu kistler, içi kan dolu kistlerdir. Hastada cinsel ilişki esnasında ağrı, adet döneminde ağrı, çocuk sahibi olamama gibi meselelerle kendini gösterir.

Polikistik over belirtisi:

Polikistik over belirtininde çok sayıda ve küçük boyutlarda kistler vardır. Buna sebep olan vaziyet ise çeşitli sebeplerde uzamış yumurtlama müddetleridir. Her ay çatlaması ve salınması şart olan foliküllerin gelişimi bir anda durabilir. Bu mertebeden sonra da yumurtalıklarda kist kalabilir.

Dermoid kist:

Yumurtlama işlevleri ile alakası olmayan ve vücuttaki her dokudan bir parça ihtiva edebilen teratom isimi verilen kist türüdür.

Yumurtalık kistine neden olan etmenler nelerdir?

Yumurtalık kistlerine sebep olan en ehemmiyetli etmen; hormonal balanssızlıklardır. Foliküllerin çatlayamaması veyahut büyümeye devam etmesi, hormonlarla ilişkilidir. Bunun dışında geçirilmiş yumurtalık enfeksiyonları, ışınıma ya da kanser tedavilerine maruz kalmak da yumurtalık kistine sebep olabilir.

Yumurtalık kisti belirtileri nelerdir?

Yumurtalık kistleri ekseriyetle rutin jinekolojik kontrol sırasında saptarlar. Bunun dışında:

    Adet düzensizliği,

    Karında şişlik

    İdrar yolu enfeksiyonları,

    Sindirim sistemi konusunda meseleler,

    Şiddetli ağrı,

    Kabızlık,

    Kilo kaybı,

    Bulantı,

    Cinsel ilişki sırasında ağrı,

    Karın ve kasıkta dolgunluk hissi,

    Ele gelen kitle gibi belirtileri vardır.

Ancak belirtiler kistin çeşidine ve boyutuna göre değişmektedir.

Yumurtalık kisti tanısı nasıl koyulur?

Yumurtalık kistleri genellikle belirtilerle teşhis koyulabilen bir hastalık değildir. Bu sebeple de çoğunlukla rutin jinekolojik muayenelerde saptayabilmektedir. Jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile tanı koyulabilir. Kistlerin selim ya da kötü huylu olduklarını ayırmak için ise:

    Hastanın yaşı ( ileri yaşlar, menopoz sonrası, puberte öncesi kötü),

    Kitlenin boyutu ve şekli (büyük ve gayri muntazam görünümdekiler kötü),

    Kolay kist/solid kist ayrımı (kolay kist iyi),

    Yapışıklık oranı (ne kadar yapışıksa o kadar kötü),

    Hassas olup olmaması değerlendirilir.

Yumurtalık kisti tedavisi nasıldır?

Eğer kist 10 cm’den büyük ise, etraf dokularda yapışıklık mevcut ise, düzenli bir yapıya sahip değilse, iki yumurtalıkta da mevcut ise tedavi edilmeleri gerekebilir. Bunun için ise cerrahi müdahaleye müracaat edilir. Ancak kist 6 cm’den küçük ise, muayene ile hareket ettirebilmesi olası ise, içi sadece sıvı ile dolu ise, hastanın yakın takibi yeterli olacaktır. Ancak bu tedaviden sonra kist büyümeye devam ediyor ise cerrahi operasyona ihtiyaç duyulabilir.

Yumurtalık kisti operasyonundan sonra yeniden kist oluşur mu?

Kistlerin cerrahi müdahale ile çıkarılmasından sonra hasta 6 ay süresince yakından izler. Kötü huylu kistlerin depreşme rizikosu vardır. Ama tecrübeli ellerle yapılmış, başarılı bir operasyon sonrası kistlerin depreşme rizikosu azalır.